24-uurszorg in je eigen omgeving
door: Annette Wiesman
Wie doorlopend zorg en ondersteuning nodig heeft, kan in plaats van een verpleeghuis ook kiezen voor 24-uurszorg. Van persoonlijke verzorging tot samen naar het strand: de inwonende zorgverlener draait volledig mee in het huishouden.
Ton Vlaar en zijn broers waren niet alleen verdrietig, maar zaten ook met hun handen in het haar, toen hun vader begin dit jaar overleed. Hij was de belangrijkste mantelzorger van hun moeder met dementie. 24-uurszorg bleek de oplossing. ‘We wilden niet dat ze na zo’n verlies ook nog eens haar huis in Blokker zou moeten verlaten’, vertelt Vlaar.
Wennen
Een team van vijf zorgverleners van Zuster Jansen doet de zorg voor zijn moeder. De zorgverleners wisselen elkaar af, en komen meestal een paar dagen achter elkaar in huis. Het was even wennen voor Vlaars moeder, om constant iemand over de vloer te hebben. ‘In het begin had ze een beetje het gevoel dat ze gecontroleerd werd, bijvoorbeeld als ze eropuit wilde. Daarom hebben we het team gezegd: “Als ze naar buiten wil, laat haar gaan, ze komt wel weer terug.” Nu gaat het veel beter. En op deze manier kan ze in haar vertrouwde omgeving blijven.’
Eigen omgeving
Hoewel 24-uurszorg al langer bestaat, is hij nog relatief weinig bekend. In de regio Noord-Holland Noord bieden twee organisaties deze vorm van zorg: Zuster Jansen en Ouderzorg in Huis. Het grote voordeel is dat cliënten zo lang mogelijk in hun eigen woonomgeving kunnen blijven. De inwonende zorgverleners doen uiteenlopende taken: medische verzorging, persoonlijke verzorging, licht huishoudelijk werk en het bereiden van maaltijden. En ze zorgen voor gezelligheid.
Goede match
Soms zal het in het begin inderdaad even wennen zijn, vertelt Eva de Lange, officemanager bij Zuster Jansen. ‘Cliënten vragen: wie bent u, waarom heb ik zorg nodig? Maar onze zorgverleners weten hen al snel gerust te stellen.’ Daarnaast maakt de organisatie veel werk van het vinden van een goede match tussen cliënt en zorgverlener. ‘Vooraf vragen we uitgebreid door naar karakter en persoonlijke wensen van een cliënt. Zo hebben we bijvoorbeeld een pianolerares kunnen koppelen aan een pianospelende zorgverlener.’
Au-pairs
Bij Ouderenzorg in Huis woont de Litouwse of Poolse zorgverlener als een soort au pair circa twee maanden in huis, waarna hij of zij door een collega wordt afgewisseld. De ervaren zorgverleners hebben een cursus van Geriant gevolgd in het omgaan met vergeetachtigheid en dementie. Naast hun moedertaal spreken ze Nederlands, Engels of Duits. ‘We hebben steeds meer zorgverleners die Nederlands spreken, omdat we hen er in opleiden’, zegt oprichter Mirjam Duivenvoorden. ‘Daarbij komt: het gaat vooral om het begeleiden in het dagritme, en daar heb je weinig woorden voor nodig.’
Terug naar huis halen
24-uurszorg kan ingezet worden als overbrugging naar een opname in een verpleeghuis, maar ook als op zichzelf staande zorg. ‘Bij een van onze cliënten die nog vrij goed is, woont de zorgverlener in een huisje in de tuin’, vertelt Duivenvoorden. ‘Voor veel echtparen is dit een manier om bij elkaar te kunnen blijven. De partner kan er regelmatig alleen op uit, maar er wordt ’s avonds wel gezellig samen gegeten. Voor mantelzorgers betekent 24-uurszorg dat zij weer gewoon partner of familie kunnen zijn, in plaats van verzorger.’
Sociale leven voortzetten
Het fijne van 24-uurszorg is dat je het bestaande dagritme kan aanhouden, benadrukken zowel Duivenvoorden als De Lange. ‘Degene met dementie blijft actief en wordt door ons geactiveerd’, zegt de eerste. ‘Onze zorgverlener kan bijvoorbeeld mee naar het zangkoor of op familiebezoek, maar ook omgekeerd helpen bij het ontvangen van bezoek. Daardoor kunnen cliënten veel meer hun sociale leven voortzetten. Laatst zag ik op de markt een van onze zorgverleners arm in arm met een cliënt langslopen om boodschappen te doen, en even later een andere met een cliënt op de duofiets, op weg naar het strand.’
Vrienden in de buurt
Ook Ton Vlaar ziet als grootste voordeel van deze vorm van zorg dat zijn moeder in haar vertrouwde omgeving kan blijven. ‘Ik sluit niet uit dat ze uiteindelijk naar een verpleeghuis gaat, want daar zijn meer mensen en gezelligheid. Maar nu heeft mijn moeder nog vrienden in de buurt en gaat ze regelmatig langs bij buren. Op deze manier gaat het hartstikke goed.’
Financiering
Voor 24-uurszorg kan, als een cliënt een Wlz-indicatie heeft, een persoonsgebonden budget (PGB) worden aangevraagd. Vanaf ZZP 5 wordt de zorg van Ouderenzorg in Huis volledig vergoed vanuit het PGB; bij Zuster Jansen moet er dan nog bijbetaald worden. Omdat Zuster Jansen niet met au pairs werkt, liggen de tarieven ongeveer 20 tot 30 procent hoger dan bij Ouderenzorg in Huis. In beide gevallen komt er nog de wettelijke eigen bijdrage bij en de kosten voor het eten. Bij Zuster Jansen kan er ook gekozen worden voor gediplomeerde verpleegkundigen of verzorgenden, tegen een hoger tarief.
Bron: Mantelzorgnieuwsbrief
